Wat werkt in het onderwijs? Het is een vraag die leraars en onderzoekers bezighoudt. Met Dagelijks Leren ondersteunen we teamteachers in hun lespraktijk, maar wel met grondige kennis over het onderwerp.
We hebben dan ook de ambitie hier informatie te verzamelen over de werkvorm van co- en teamteaching. We gaan actief op zoek naar samenwerkingsverbanden met pedagogen, onderwijskundigen en lerarenopleiders. We proberen op deze pagina beschikbare informatie te verzamelen voor leraars en directeurs.
Geïnteresseerd in een samenwerking – of heb je een tip voor een boek, artikel of website die hier vermeld zou mogen worden, geef ons een seintje.
Co- en teamteaching
Inclusief leren
Geïntegreerd Leren
Zelfsturend leren
Motivatie
Professionaliseren
Schoolorganisatie
Co- en teamteaching
Over co-teaching
Oorspronkelijk spreekt men van co-teaching voor wanneer een reguliere leerkracht samen met een gespecialiseerde leerkracht lesgeeft in de context van inclusief onderwijs.
Fluijt, D. (2014). Prisma Co-Teaching. Passend op weg naar integratief onderwijs. ACCO Uitgeverij.
Fluijt, D., Struyf, E., & Bakker, C. (2016a). Samen lesgeven. Co-teaching in de praktijk. Kalmthout: Pelckmans Pro.
GO! Gemeenschapsonderwijs: Co-Teaching. Geschreven in 2016, laatst bekeken in februari 2020 op https://www.g-o.be/coteaching_maa16/?pub=1189.
Over teamteaching
Zie de projectwebsite ‘Teamteaching: samen onderweg.‘ van de Artevelde Hogeschool.
Meirsschaut, M. & Ruys, I. (2017). Teamteaching: Wat, waarom, hoe en met welke resultaten? Een verkenning van de literatuur. Eindrapport literatuurstudie. Steunpunt Onderwijsonderzoek, Gent. Vind het hier.
Meirsschaut, M., & Ruys, I. (2018). Teamteaching: samen onderweg. Een leidraad voor de praktijk. Gent: Steunpunt Onderwijsonderzoek. Vind je hier.
Baeten, M. & Simons, M. (2014). Student teachers’ teamteaching: Models, effects, and conditions for implementation. Teaching and Teacher Education, 41, 92-110. Hier online te lezen.
In het Engels
Co-Teaching: How to Make it Work? https://www.cultofpedagogy.com/co-teaching-push-in/
What is Co-Teaching? An Introduction to Co-Teaching and Inclusion. http://castpublishing.org/introduction-co-teaching-inclusion/
Materiaal
Teamteaching babbelkaartjes. Ontwikkeld door Artevelde hogeschool en Katholiek Onderwijs Vlaanderen.
Inclusief leren
Inclusief leren betekent op zo’n manier lesgeven dat je bij zo veel mogelijk leerlingen een zo groot mogelijke leerwinst boekt, ondanks hun bagage. Die bagage kan te maken hebben met thuistaal, schoolloopbaan, leerstoornis, … Dit is de voornaamste reden waarom leerkrachten voor teamteaching kiezen.
Wil je weten hoe je dit aanpakt? Lees dan over differentiatie in het algemeen en probeer het met je teamteacher toe te passen op jullie klaspraktijk.
Lesgeven met impact
Zorg er eerst voor dat je lessen de principes van effectief lesgeven bevatten, zodat je in de brede basiszorg al de meeste leerlingen meehebt.
- Kirschner, P., L. Claessens & S. Raaijmakers (2018). Op de schouders van reuzen. Inspirerende inzichten uit de cognitieve psychologie voor leerkrachten. Drukkerij Ten Brink Uitgevers, Meppel. Hier gratis te downloaden.
- Surma, T., K. Vanhoyweghen, D. Sluijsmans, G. Camp, D. Muijs & P. Krischner (2019). Wijze lessen. Twaalf bouwstenen voor effectieve didactiek. Ten Brink Uitgevers. Hier gratis te downloaden.
- The Learning Scientists. www.learningscientists.org
Binnenklasdifferentiatie
Kies voor teamteaching om in te spelen op verschillen in je klas. Leer bij over differentiatie in volgende boeken of op deze websites:
- Coubergs, C. , Gheyssens, E., Engels, N. & Struyven, K. (2015). Ieders leer-kracht. Binnenklasdifferentiatie in de praktijk. Acco, Leuven.
- Klasse: ‘Differentiëren, hoe begin je eraan?’ (Josfien Demey, 1 februari 2018)
- Schoolmakers: e-course Leren Differentiëren
- Steunpunt Diversiteit en Leren.
Over teamteaching en UDL
Stein, E. (2016). Elevating Co-Teaching through UDL. CAST Professional Publishing.
Hier een webinar van mevr. Stein.
Over teamteaching en groeperen
- Belfi, B. , B. De Fraine & J. Van Damme (2010). De klas: homogene of heterogene samenstelling? Acco, Leuven.
Vandenbranden, K. Homogene of heterogene groepen? Op Duurzaam Onderwijs.
Enkele praktijkvoorbeelden
Klasse: ‘De kracht van co-teaching in het M‑decreet’ (Tinne Deboes, 15 december 2015)
Feedback en interactie
Met meer leerkrachten in de klas zorg je voor meer kansen om leerlingen gerichte feedback te geven.
Bronnenlijst wordt aangevuld.
Begeleiding voor leerstoornissen
Co-teach met een leerkracht buitengewoon onderwijs of een paramedisch specialist, zoals een persoonlijke begeleider, een logopedist, een orthopedagoog, …
Bronnenlijst wordt aangevuld.
Alquraini, Turki. (2012). Critical components of successful inclusion of students with severe isabilities: Literature review. International Journal of Special Education. 27. 42-59.
What is Co-Teaching? An Introduction to Co-Teaching and Inclusion.
Geïntegreerd Leren
Duurzaam Onderwijs, blog van Kris Van den Branden (2018). 6 modellen om vakdoorbrekend te werken.https://duurzaamonderwijs.com/2018/11/05/6-modellen-om-vakdoorbrekend-te-werken/
Zelfsturend leren
Jolles, J. (2016). Het tienerbrein. Over adolescenten tussen biologie en omgeving. Amsterdam University Press.
Websites
Education Endowment Foundation
Vandenbranden, Kris. In 7 stappen naar een krachtiger onderwijs van de zelfregulering van leerlingen. 23 mei 2020 op de blog Duurzaam Onderwijs.
Motivatie
Wordt aangevuld
Professionaliseren
Interview met Kris Van den Brande (2019). Collegiale visitatie: “Leraren moeten meer spieken”. Klasse.
https://www.klasse.be/214572/collegiale-visitatie-leraren-moeten-meer-spieken/
Interview met Devos G., M. Tuytens en R. Vanderlinde (2013). Vlaamse leraren werken niet vaak samen. Klasse.
https://www.klasse.be/34792/waarom-werken-leraren-weinig-samen/
Mijn Springuur, blog van Josfien Demey (2019): Ga eens shoppen bij een collega-leraar.
https://mijnspringuur.be/springuur-shoppen-collega-leraar-lesbezoek/
X, Y of Einstein, blog van Pedro De Bruyckere (2019): Nieuwe paper toont leerwinst van collegiale visitaties in scholen.
Schoolorganisatie
Co- en teamteaching in een schoolbeleid
De Boe, D. (2017). Edunext. Transformeer je school van binnenuit. Lannoo Campus, Tielt.
Smits, B. & Y. Larock (2020). Iedereen schoolmaker. Investeren in samen leren. Lannoo Campus, Tielt.
Van Acker, T. & Y. Demaertelaere (2014). Scholen slim organiseren. Anders werken met goesting. Lannoo Campus, Tielt.
Beleidsvoerend vermogen als voorwaarde voor effectief teamteachen
Vanhoof, J., A. Deneire & P. Van Petegem (2011). Waar zit beleidsvoerend vermogen in (ver)scholen? Plantyn, Mechelen.
Vanhoof, J. & P. Van Petegemn (2017). Doeltreffend schoolbeleid. Praktijkboek beleidsvoerend vermogen in scholen. Acco, Leuven.