Teamteaching en blended learning

07/10/2020

Professionalisering

Teamteaching en blended learning

Vorige week nam ik de heerlijke podcast De Leraarskamer van Buiten de Krijtlijnen op en onderweg naar huis, werd ik door Eva Dierickx uitgedaagd om een tekstje te schrijven over teamteachers en blended learning. Challenge accepted!

Ik ben zelf nooit een kenner geweest op vlak van blended learning. Om eerlijk te zijn heb ik altijd mijn twijfels gehad over extreme vormen van digitaal leren, omdat ik me afvroeg of we dan niet voorbij gingen aan aspecten die belangrijk zijn in een leerproces, namelijk contact met medeleerlingen en een leraar. Maar in een tijdperk waarin je niet anders kan dan je digitale angsten aan de kant te schuiven, leerde ik dat het internet ons veel te bieden heeft. Hoe kan je teamteaching ook online verderzetten? Hier is mijn poging om een aantal tips te formuleren.

Ten eerste moeten we even stilstaan bij de definitie van blended learning. Het is een combinatie van online en face-to-faceonderwijs. Het maakt gebruik van de krachten van beide werkvormen en kiest voor een positieve combinatie. Ten tweede blijven we ons standpunt herhalen: teamteaching is een werkvorm om verschillende doelen te bereiken, nooit een doel op zich. We bespreken deze doelen voor de twee aspecten van blended learning: het online gedeelte en het face-to-facegedeelte.

Online teamteachen

Online lesgeven vorm krijgen via digitale oefeningen die leerlingen zelfstandig maken, of via een digitale instructie (vb. een webinar, een live streaming, een Smartschool Live, …) Online lesgeven heeft een aantal voordelen. Je studenten hoeven zich niet te verplaatsen en kunnen hun leeractiviteiten autonoom inplannen. Daardoor zet je in op leermotivatie, veiligheid én werken aan digitale competenties.

Online teamteachen voor inclusief onderwijs

Teamteachers geven samen les om in te spelen op de verschillen in hun klas. Ze doen dat online door:

bij digitale lessen leerlingen onder te verdelen in kleine groepen via het gebruik van break-outrooms. Platformen als Zoom of Teams bieden de mogelijkheid aan deelnemers automatisch of manueel naar een kleine groep te sturen. Verdeel de groepen slim in en kies bewust voor heterogene groepen of niveaugroepen. Elke teamteacher kan een andere groep begeleiden.
leerlingen na een instructie een kleine digitale test voor te leggen. Gebruik het platform naar keuze, het kan zo gemakkelijk zijn als een Google Formulier. Stuur een link in de chatfunctie van een digitale les en verzamel snel de resultaten. Verdeel aan de hand van het resultaat leerlingen in break-outrooms of geef ze andere oefeningen om zelfstandig uit te voeren. Bied een groepje de mogelijkheid aan om online te blijven en de oefeningen samen uit te voeren (zie: het drie- of viersporenmodel in binnenklasdifferentiatie).
leerlingen individueel te ondersteunen terwijl ze digitale oefeningen maken. Veel platformen bieden leerkrachten de mogelijkheid om op afstand de vorderingen van studenten op te volgen. Verdeel de leerlingen of studenten onder de teamteachers, die mondelinge of schriftelijke feedback aanbieden terwijl de leerlingen bezig zijn, of na een deadline.
individuele gesprekken met studenten te voeren over het leerproces. Verdeel de groep met je teamteacher en bespreek tendensen. Door deze gesprekken via videocalls te organiseren, kan het ook ’s avonds of op woensdagnamiddag plaatsvinden.
een online les voor te bereiden met een begeleider voor leerlingen met een leerstoornis zodat die je kan ondersteunen om rekening te houden met uitdagingen van bepaalde leerlingen. Dat kan gaan over digitale lessen structureren via een visuele planning, prikkelvrije ruimtes voorzien door microfoons uit te schakelen en notificaties van sociale media uit te schakelen, …

Online teamteachen voor geïntegreerd leren

Leerkrachten geven samen les om de grenzen tussen vakken en klassen te doorbreken. Dit hoeft digitaal niet al te sterk te verschillen van face-to-faceonderwijs, maar misschien biedt de digitale variant wel kansen.

Leerkrachten kunnen de handen in elkaar slaan met een collega die aan de sleutelcompetentie digitale geletterdheid werkt om samen een leerpad uit te werken, waarin leerlingen zowel op vakinhoudelijke als digitale competenties ondersteund en geëvalueerd worden. Wat dacht je van een project rond het gebruik van digitale oriëntatietools als Google Maps, gegeven door een leerkracht aardrijkskunde en een leerkracht informatica.
Andere samenwerkingsverbanden blijven krachtig. Aan de lerarenopleiding kunnen de docenten van het vak muzische opvoeding en het vak diversiteit de handen in elkaar slaan in een project met een digitale muziekkoffer, waarmee studenten via filmpjes leren luisteren naar verschillende culturele invloeden.

Online teamteaching voor zelfsturing

Teamteachers werken samen om leerlingen beter te ondersteunen bij het zelfstandig leren. Digitaal doen ze dat door

te werken met digitale dag- en weekplanningen, die studenten gebruiken om hun werk te plannen en leerkrachten om op te controleren of het werk goed gedaan werd.
uniformiteit in instructie te brengen doordat elke teamteachers hetzelfde sjabloon voor een lesfiche gebruikt.
leerlinggesprekken te voeren over planning en zelfstandig werken.

Online teamteachen voor motivatie en welbevinden

Teamteachers werken samen om de leermotivatie te verhogen. Digitaal gaan sociale contacten soms verloren. Doe dat door

autonomie te geven in timing van een opdracht. De teamteachers verdelen de leerlingen of studenten, waar ze een mentorverband mee opbouwen om hen op te volgen.
te werken aan betrokkenheid tijdens een digitale les door met je teamteacher af te spreken dat elk om beurt een halfuurtje vroeger of later blijft bij een digitale les, om informele gesprekken mogelijk te maken.
te werken aan groepsvorming door studenten steeds in andere groepjes te verdelen (break-outrooms), waardoor ze steeds met andere mensen moeten samenwerken.

Online teamteaching voor professionalisering

Teamteachers werken samen om te leren van elkaar.

Mentorschap en aanvangsbegeleiding: bespreek met een nieuwe collega of stagiair wat die zou willen leren in het (digitaal) lesgeven en raad hem/haar collega’s aan die hij/zij zouden kunnen bezoeken tijdens een digitale les. Werk met een kijkwijzer.
Organiseer een collegiale visitatie bij een collega. Bespreek op voorhand wat je wil observeren en maak duidelijke afspraken. Blijf samen na in de digitale omgeving om (informeel) te bespreken wat je leerde. Durf elkaar feedback geven.
Maak een duidelijke taakverdeling als je samen een digitale les geeft. Het is heel complex om een inhoudelijke instructie helder te geven én rekening houden met het online-aspect van je les. Een teamteacher kan je ondersteunen door vragen in de chat te beantwoorden of te verzamelen, groepen in een break-outroom te verdelen, nieuwe deelnemers toe te voegen aan de les, linken doorsturen in de chatfunctie, je scherm te delen, …
Teamteachers die een professionele leergemeenschap of een zelfsturend team vormen, kunnen via digitale tools samenwerken, zoals Padlet of Miro. Digitale lessen kan je opnemen en op die platformen delen met collega’s, zodat die feedback kunnen geven.

face-to-face-to-face: teamteachen in de klas

Als teamteachers niet alleen online, maar ook face-to-face kunnen lesgeven, gebruiken ze de voordelen van beide werelden van blended learning.

Lees hieronder een interview met Tinneke, teamteacher in Leuven, online en weer happy offline – of toch deels.

Tinneke Vanwinkel

Leerkracht wiskunde, teamteacht in de tweede graad in KA De Ring in Leuven

Op welke manier pakken jullie teamteaching aan?

Mijn parallelcollega en ik zijn een paar jaar geleden beginnen teamteachen om rekening te houden met de niveauverschillen in onze klassen. Onze leerlingen krijgen een heldere instructie in een kleine groep en werken zelfstandig aan oefeningen in een ander lokaal. Ook de leerlingen van onze OV4-afdeling en hun begeleiders zitten onze lessen bij.

Hoe is teamteaching tijdens de lockdown voor jullie geweest?

Waar ik zo van genoten heb tijdens het afstandsonderwijs is hoe hard wij zijn blijven samenwerken. Het moest ook, want wij waren verantwoordelijk voor dezelfde groep leerlingen, voor hetzelfde vak. Maar wij hebben het werk verdeeld en iedereen in zijn sterkte laten werken. En omdat we al een tijdje samen voor de klas staan, ging die verdeling vanzelf. Wij konden ook zo gemakkelijk bij elkaar eens gaan horen hoe we een leerling zouden inschatten. Dat kussen om op terug te vallen, gaf mij rust.

Leerden jullie iets uit die periode?

We werken nu met instructiefilmpjes bij elke les. Leerlingen kunnen de instructie dus zo vaak zien als ze nodig hebben. Daardoor kunnen wij ons echt focussen op individuele ondersteuning, zonder geregeld de uitleg helemaal opnieuw te moeten doen.

Zijn er door corona ook uitdagingen aan teamteaching?

Zeker, maar wij zijn altijd gezegend geweest met een goed lokaal voor teamteaching. Onze leerlingen werken zelfstandig in wat vroeger de refter was. Daardoor kunnen ze echt voldoende afstand houden en kunnen we goed verluchten. We hebben hier wel helder over gecommuniceerd met de ouders, want we kunnen ons wel inbeelden dat er misverstanden ontstaan wanneer leerlingen aan hun ouders vertellen dat ze met zoveel in een lokaal zitten.

Teamteachers

nemen online instructies op en gebruiken de filmpjes tijdens momenten waarop leerlingen zelfstandig werken. Ze kunnen een instructie herbekijken wanneer ze willen.

Kijk, ook ik leer dagelijks!