Liefste onderwijsvernieuwer

Ik hoorde dat jij laatst zag dat de kwaliteit van het onderwijs niet toereikend is voor het publiek dat vandaag voor je zit en dat je besliste te vernieuwen. Daar doe ik mijn petje voor af. Ik ga ervan uit dat je je informeerde over wat werkt. Maar tussen de wetenschap en de praktijk gaapt een ravijntje en niet iedereen durft de sprong te wagen.

Ik weet niet hoe het met jou zit, maar ik ben vandaag een beetje moe. Ik had er niet bij stilgestaan hoe vermoeiend de rol van de vernieuwer is. Voel jij dat ook? Hoe die tegenwind het soms lastig maakt om jezelf staande te houden? Deze blog is geen pleidooi voor of tegen een bepaalde methode. Dit is een hart onder de riem voor alle innovatieve zielen out there.

—

“Ge moet niet veranderen om te veranderen.” Een dooddoener waarmee alle vernieuwing wordt afgeremd. Ik begrijp die zin niet goed. Hoogst uitzonderlijk besliste iemand zijn tere schouders onder een loodzwaar en nieuw project te zetten – gewoon, om te veranderen. Niet vaak had iemand zin om het gezicht van een beweging te worden en het risico te lopen zwaar gezichtsverlies te lijden bij de minste mislukking – gewoon, om te veranderen. Nooit nam een leerkracht zijn agenda en schrapte manueel alle vrije momenten voor het komende jaar – gewoon, om te veranderen.

Jij wilde vernieuwen, omdat je zag dat het moest. Je besliste de last te dragen, het werk te leveren en de sprong te wagen. En daarmee werd je die hoge boom en krijg je veel wind.

Weet dat wat je doet moed vergt. De toekomst van kinderen en jongeren ligt in je handen. Je wist op voorhand niet of de vernieuwing ging slagen, maar je sprong. Maar ook al weet iedereen dat geen enkele onderwijsmethode foutloos is, deze methode mag niet falen. Elk werkpunt wordt met een vergrootglas bekeken en bediscussieerd. Elke kink in de kabel is een reden om alles af te schaffen.

Da’s een zware dobber. Jij ziet als eerste wat misloopt. Maar net wanneer je je door die teleurstelling heen probeert staande te houden, net dan blaast de tegenwind het hardst. Kijk, wanneer in het ‘klassieke onderwijs’ leerlingen afhaken, dan steken we dat op hen. Ze passen er niet in, ze kunnen het niet aan. Wanneer in jouw klas een leerling lijkt uit te vallen, steken we dat op de innovatie.

Dus, vernieuwer, zorg goed voor jezelf. Het klopt inderdaad dat bomen die lichtjes meebuigen met de wind minder snel breken. Empathisch luisteren naar kritiek is een belangrijke tool in elke verandering. Maar daar gaat het nu even niet over. Want wie zorgt er voor jou nadat jij hebt gebogen om niet te breken? Kom dus thuis en schenk jezelf een goed glas wijn in (of wat voor jou gelijkstaat aan zelfverwennerij) en lees de volgende zin heel goed:

Jij bent de onderwijsvernieuwer, jij zag het probleem, jij zag een oplossing, jij schraapte je moed bijeen en je sprong. Jij zal dat opnieuw doen, als dat nodig is. Jij, niet de tegenwind.

P.S.

Een vriend schreef me ooit: “Hoge bomen vangen veel wind, maar ook veel bewondering.” Dat is een van de schoonste dingen dat ik ooit hoorde, maar dat valt niet onder te brengen in een mooi geschreven citaat. Dus hou ik het hierbij.

* In deze blog maak ik het onbestaande onderscheid tussen klassiek en innovatief onderwijs. Onterecht, maar we begrijpen elkaar in stereotypen, nee? Ik gebruik onderwijsinnovatie in volgende betekenis: ‘Doelgericht aanbrengen van verbeteringen in het onderwijs, met als doel de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren.’ (Buijsert, R.)