Verslaafd aan de “why”.

29/09/2019

Professionalisering

Verslaafd aan de "why"

Eerst de ‘WHY’, daarna pas de ‘HOW’, hoor je op elke workshop over veranderprocessen. Akkoord, al is een krachtige waarschuwing van Tjip de Jong me bijgebleven. We zijn verslaafd aan visieontwikkeling, actieplanning en procesbeschrijving. 

Ik zeg niet dat visie onbelangrijk is. Meer nog, teamteaching is nooit een doel, altijd een methode om een doel te bereiken. Het is belangrijk dat doel scherp te stellen om de resultaten te kunnen evalueren. Maar daarna gaat een even belangrijk proces van start, dat we soms onder de mat vegen als ‘minder belangrijk, want praktisch’: hoe gaan we dat verwezenlijken?

Ik ben er meer en meer van overtuigd dat je niet kan teamteachen zonder randvoorwaarden: tijd voor kennismaking, een feedbackcultuur tussen de teamteachers, een gedragen verdeling van verantwoordelijkheden, concrete afspraken en klasregels, een groot klaslokaal, middelen om in de infrastructuur te investeren, flexibiliteit in lessenroosters voor evaluatie, schroevendraaiers om kasten in elkaar vijzen en een lamineertoestel voor stappenplannen, … Een algemeen schoolbeleid en -team dat het co-teaching steunt, dus.

Ik bezocht gisteren een lagere school in Anderlecht waar de teamteachers twee schooljaren hadden gekregen om te lezen, te leren, te overleggen en andere scholen te bezoeken. Het resultaat was niet alleen een visietekst, maar evenzeer een kant-en-klaar klaslokaal waar meer dan 30 kinderen rustig kunnen leren, aangepaste meubels, een differentiatie- en verbetersysteem en didactisch materiaal met duidelijke instructies voor de leerlingen.

Dus collega’s: wie van z’n directeur hoort dat hij volgend jaar zal teamteachen binnen een revolutionair nieuwe structuur, met alleen een visietekst als ondersteuning: denk twee keer na voor je het doet. En eis tijd voor de HOE

Lisa

Delen om te vermenigvuldigen

Lees meer

Motivational speech voor de onderwijsvernieuwer.

28/04/2019

Motivatie, professionalisering

Motivational speech voor de onderwijsvernieuwer

Liefste onderwijsvernieuwer

Ik hoorde dat jij laatst zag dat de kwaliteit van het onderwijs niet toereikend is voor het publiek dat vandaag voor je zit en dat je besliste te vernieuwen. Daar doe ik mijn petje voor af. Ik ga ervan uit dat je je informeerde over wat werkt. Maar tussen de wetenschap en de praktijk gaapt een ravijntje en niet iedereen durft de sprong te wagen.

Ik weet niet hoe het met jou zit, maar ik ben vandaag een beetje moe. Ik had er niet bij stilgestaan hoe vermoeiend de rol van de vernieuwer is. Voel jij dat ook? Hoe die tegenwind het soms lastig maakt om jezelf staande te houden? Deze blog is geen pleidooi voor of tegen een bepaalde methode. Dit is een hart onder de riem voor alle innovatieve zielen out there.

“Ge moet niet veranderen om te veranderen.” Een dooddoener waarmee alle vernieuwing wordt afgeremd. Ik begrijp die zin niet goed. Hoogst uitzonderlijk besliste iemand zijn tere schouders onder een loodzwaar en nieuw project te zetten – gewoon, om te veranderen. Niet vaak had iemand zin om het gezicht van een beweging te worden en het risico te lopen zwaar gezichtsverlies te lijden bij de minste mislukking – gewoon, om te veranderen. Nooit nam een leerkracht zijn agenda en schrapte manueel alle vrije momenten voor het komende jaar – gewoon, om te veranderen.

Jij wilde vernieuwen, omdat je zag dat het moest. Je besliste de last te dragen, het werk te leveren en de sprong te wagen. En daarmee werd je die hoge boom en krijg je veel wind.

Weet dat wat je doet moed vergt. De toekomst van kinderen en jongeren ligt in je handen. Je wist op voorhand niet of de vernieuwing ging slagen, maar je sprong. Maar ook al weet iedereen dat geen enkele onderwijsmethode foutloos is, deze methode mag niet falen. Elk werkpunt wordt met een vergrootglas bekeken en bediscussieerd. Elke kink in de kabel is een reden om alles af te schaffen.

Da’s een zware dobber. Jij ziet als eerste wat misloopt. Maar net wanneer je je door die teleurstelling heen probeert staande te houden, net dan blaast de tegenwind het hardst. Kijk, wanneer in het ‘klassieke onderwijs’ leerlingen afhaken, dan steken we dat op hen. Ze passen er niet in, ze kunnen het niet aan. Wanneer in jouw klas een leerling lijkt uit te vallen, steken we dat op de innovatie.

Dus, vernieuwer, zorg goed voor jezelf. Het klopt inderdaad dat bomen die lichtjes meebuigen met de wind minder snel breken. Empathisch luisteren naar kritiek is een belangrijke tool in elke verandering. Maar daar gaat het nu even niet over. Want wie zorgt er voor jou nadat jij hebt gebogen om niet te breken? Kom dus thuis en schenk jezelf een goed glas wijn in (of wat voor jou gelijkstaat aan zelfverwennerij) en lees de volgende zin heel goed:

Jij bent de onderwijsvernieuwer, jij zag het probleem, jij zag een oplossing, jij schraapte je moed bijeen en je sprong. Jij zal dat opnieuw doen, als dat nodig is. Jij, niet de tegenwind.

P.S.

Een vriend schreef me ooit: “Hoge bomen vangen veel wind, maar ook veel bewondering.” Dat is een van de schoonste dingen dat ik ooit hoorde, maar dat valt niet onder te brengen in een mooi geschreven citaat. Dus hou ik het hierbij.

* In deze blog maak ik het onbestaande onderscheid tussen klassiek en innovatief onderwijs. Onterecht, maar we begrijpen elkaar in stereotypen, nee? Ik gebruik onderwijsinnovatie in volgende betekenis: ‘Doelgericht aanbrengen van verbeteringen in het onderwijs, met als doel de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren.’ (Buijsert, R.)

Lisa

Delen om te vermenigvuldigen

Lees meer

Komen leren!

01/04/2019

Professionalisering

Komen Leren !

Mijn collega co-teachers en ik hebben een drukke maand achter de kiezen. Nogal vaak vragen leerkrachten van andere scholen ons of ze een bezoekje mogen brengen aan onze FLEX-klas. We bundelen die in openklasdagen, waarop we uitleggen wat onze visie is en hoe we te werk zijn gegaan. Daarna brengen we een bezoekje aan de klas en geven onze ketten rondleidingen. Dat vraagt voor ons wel wat werk, maar we worden daar zelf sterker van.

Kijk, wij vinden niet van onszelf dat wij het warm water hebben uitgevonden en nu perfect onderwijs aanbieden. Maar we zijn wel trots op de weg die we al afgelegd hebben. Wanneer we de Talentoolbox van Luk Dewulf gebruiken in ons team, kom ik er steeds op uit dat ik een zichtbare presteerder ben. Ik hou ervan dat mijn daden gezien en erkend worden. In onze bescheiden, Vlaamse samenleving – meer nog, in het beroep van de leerkracht, die de leerling doet shinen en zelf in de schaduw blijft – staat zoiets niet zo positief aangeschreven. Toch zou ik leerkrachten en scholen willen aanmoedigen meer zichtbaar te presteren. Ga op zoek naar waar jouw school in uitblinkt en smeer daar nog wat extra schoensmeer op. Of je nu een groene speelplaats hebt gebouwd te midden van grijze gebouwen, muren tussen klassen hebt gesloopt of gewoon een ontzettend warm nest bent voor je leerlingen, elke school blinkt ergens in uit.

Nodig dan ouders, leerkrachten van andere scholen, gespecialiseerde media of onderwijs-specialisten uit op een openklasdag. Dit zijn de vijf voordelen die wij eruit halen:

  1. Stoefen over een project waar je trots op bent doet deugd.
  2. Je team wordt aangezet haar visie nog eens concreet en expliciet te verwoorden. Je kan nooit genoeg herhalen waarom je iets doet.
  3. Jezelf kwetsbaar opstellen en toegeven dat het proces best pittig was, maakt je toegankelijk. Het maakt de gesprekken echt.
  4. Je leerlingen horen uitleggen hoe zij werken, doet je blinken van trots. Je onderwijsvisie zit niet alleen in je hoofd, maar in de dagelijkse werkelijkheid. Jouw leerlingen zijn toch echt krakken!
  5. Je krijgt waardevolle feedback van boeiende mensen. Ze stellen je vragen die je jezelf nog niet had gesteld. Je leert op een niveau waar geen nascholing je ooit gebracht heeft.

Drie jaar geleden ontvingen de co-teachers van Coovi een team van T.A. Halle. Vorige week organiseerde Dagelijks Leren een intervisie in Halle. Mijn mond viel open. Die school heeft zoveel verwezenlijkt op zo’n korte tijd! Ik was iets te vroeg en moest even in de leraarskamer wachten. De directeur en het schoolteam waren nog even een schoolbezoek van een ander leerkrachtenteam aan het afwerken.

En zo leren we dagelijks. Niet alleen van experten, maar van onszelf en van elkaar.

www.veranderwijs.be

Lisa

Delen om te vermenigvuldigen

Lees meer

Luister naar de leerkracht in jezelf.

06/01/2019

Veerkracht, professionalisering

Luister naar de leerkracht in jezelf

Soms vertrek je van een nascholing met zóveel goesting om meteen toe te passen wat je geleerd hebt. Soms niet.

Vrijdag kwam ik nogal geïrriteerd uit een nascholing. Ik had hoge verwachtingen – ik geef sinds vorig jaar een vak waar ik niet voor gestudeerd heb – maar de workshop leek voornamelijk te gaan over wat je wel niet of moet doenvoor de volgende doorlichting.

Ik betrap mijn collega’s en mezelf er vaak op dat de onderwijsinspectie het hoofdargument wordt voor bepaalde keuzes.

Mag je nog wel een dictee doen?

Mag je leerlingen herleidingstabellen geven tijdens een toets?

Moet je het OVUR-schema gebruiken bij proefjes?

En ik begrijp dat! We willen allemaal dat onze leerlingen de eindtermen halen.

Maar zou een keuze in didactiek niet vooral gemotiveerd moeten zijn door

  1. wat onderzoek uitwijst
  2. wat wij, onderwijsprofessionals, kwalitatief achten
  3. wat onze leerlingen nodig hebben?

Tijdens de yoga-les wordt vaak gezegd: “Luister naar de leerkracht in jezelf“. Ja, dat is fluffy. Maar ik wens het ons onderwijs toe: leerkrachten die naar zichzelf luisteren. En naar elkaar.

Leerkrachten die, wanneer ze een keuze moeten maken, zich niet (alleen) afvragen of dat wel mag van de inspectie. Als een leerkracht al geen vertrouwen meer heeft in zijn eigen professionaliteit, hoe kunnen we dan verwachten dat anderen dat wel doen?

Lisa

Delen om te vermenigvuldigen

Lees meer